Các kĩ năng cố vấn hiệu quả là vô giá đối với các nhà quản lí. Trong khi rất nhiều nhà quản lí không muốn làm “những nhà cố vấn” nhưng trên thực tế thì họ có những khách hàng thân thuộc rất tin tưởng họ khi cần những lời khuyên chuyên nghiệp.
Rất nhiều nhà quản lí đã từng học hỏi hoặc làm việc cho những ông chủ chỉ biết chỉ huy và ra lệnh do đó họ cần phải học cách linh động hơn và sử dụng nhiều kĩ năng khác nhau để đạt được những gì mà họ muốn.
Giành được uy tín khi hợp tác với người khác cần phải linh động, giao tiếp tốt, thể hiện khả năng sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề và khả năng lãnh đạo sẽ giúp bạn rất nhiều.
Bài báo này đề cập đến những kĩ năng tư vấn nội bộ hiệu quả cũng như việc làm thế nào để chọn lựa và quản lí các nhà tư vấn ở bên ngoài.
Xác định rõ
Những kĩ năng tư vấn mà chúng tôi nghĩ rằng cần có ở một nhà quản lí giỏi bao gồm:
1) Sáng tạo trong việc tìm ra các giải pháp và các lựa chọn mới lạ
2) Có kĩ năng giao tiếp tốt trên tất cả các lĩnh vực
3) Tôn trọng khách hàng, sự tin cẩn và văn hoá
4) Khả năng nhìn ra những tiềm năng từ những gì hiển nhiên
5) Cộng tác với khách hàng hoặc thân chủ cả trong lẫn ngoài
6) Là tấm gương về khả năng lãnh đạo cho mọi người noi theo
7) Linh động trong những thay đổi cần thiết hoặc biết thích nghi với các yêu cầu thay đổi
Làm thế nào các nhà quản lí có thể sử dụng các kĩ năng tư vấn? Nếu như bạn quản lí bộ phận Hỗ trợ khách hàng thì bạn nên biết kĩ năng tư vấn đem lại hiệu quả như thế nào cho mình trong việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Làm thế nào để nhà quản lí của bộ phận vận hành sản xuất hoặc một ai đó ở bộ phận tính toán sử dụng được các kĩ năng tư vấn?
Việc đầu tiên là hãy nhìn lại xem một nhà tư vấn sẽ làm gì khi phải đối diện với một công việc mới.
10 bước trong quá trình tư vấn:
1) Tiếp nhận: Quá trình tư vấn bắt đầu khi có ai đó hỏi xin ý kiến của bạn. Có thể đó là khách hàng hay thân chủ thân thuộc hoặc ai đó cần sự giúp đỡ của bạn khi họ trình bạn các báo cáo. Trong bước này kĩ năng giao tiếp là điểm mấu chốt. Bạn phải biết lắng nghe mọi người khi họ mô tả khó khăn của mình, những gì mà họ nghĩ là không chính xác và những ý tưởng của họ về việc làm thế nào để giải quyết chúng.
2) Ký kết: Bước này bao hàm việc chỉ rõ những gì bạn sẽ làm. Bạn phải nắm rõ vai trò của mình trong quá trình tìm ra giải pháp cho vấn đề, những bước nào có liên quan, xác định rõ sẽ mất bao nhiêu thời gian và chi phí là bao nhiêu (nếu như có thể). Các kĩ năng cần ở đây là: sáng tạo (vạch ra một kế hoạch), linh động (biết thích nghi với các nhu cầu của khách hàng), hợp tác (cùng làm việc với khách hàng để xác định rõ mục tiêu của việc giải quyết khó khăn) và cuối cùng là có tầm nhìn rộng (nhìn ra vấn đề ngay từ ấn tượng đầu tiên của bạn)
3) Thu thập dữ liệu: Bước này thu thập mọi sự kiện cần thiết, tiếp xúc với những người có thể cung cấp và thiết lập thêm thông tin. Những kĩ năng quan trọng trong bước này là: sự tôn trọng (với những người bạn tiếp xúc để lấy thêm thông tin), hợp tác (với tất cả những ai có liên quan) và giao tiếp (lắng nghe, hiểu những gì người khác nói và biến chúng thành những gì rõ ràng). Trong nhiều tình huống bạn cần sử dụng sự tôn trọng phù hợp khi bạn thu được những thông tin bí mật cần được giữ kín hay hạn chế với những người muốn biết.
4) Phân tích: Bước này bao hàm việc biến các dữ liệu thành thông tin và tìm kiếm những tin tức quan trọng có thể cung cấp manh mối cho giải pháp của vấn đề căn bản do khách hàng mô tả. Bước này cần có óc sáng tạo (nhìn ra những mô hình trong dữ liệu), tính linh hoạt (thử nhiều cách tiếp cận khác nhau) và khả năng lãnh đạo (thiết lập thông tin thành một hệ thống chặt chẽ)
5) Thông tin phản hồi: Bước này cập nhật cho khách hàng của bạn biết cho đến nay bạn đã làm được những gì. Về điểm này bạn không nhất thiết phải có giải pháp cho vấn đề nhưng khách hàng cần biết phương pháp thu nhập thông tin của bạn và kết quả của quá trình đó. Ví dụ như, giả sử bạn đang điều tra nghiên cứu lời than phiền về ai đó và yêu cầu này là do sếp của bạn đưa ra. Bạn nên triển khai một bảng câu hỏi để hỏi những người có liên quan. Trong bước này khi trình bày với sếp, bạn sẽ thể hiện bảng câu hỏi của mình thành một bản tóm tắt những điểm liên quan về việc mọi người đồng ý hay những điểm khác biệt của họ khi trình bày về vấn đề xảy ra.
Hiển nhiên là kĩ năng giao tiếp cũng như tính linh hoạt đóng một vai trò vô cùng to lớn trong bước này nếu như khách hàng muốn thay đổi quy trình hoặc không đồng ý với bạn trong việc thể hiện những dữ liệu mà bạn thu thập được.
6) Sự lựa chọn: Đây là lúc mà tầm nhìn, óc sáng tạo và khả năng lãnh đạo của bạn cần được sử dụng nhiều nhất . Bạn sử dụng tầm nhìn của mình để tiến xa hơn những thông tin mình thu thập được, óc sáng tạo để phát triển những tiềm năng mới. Giống như một nhà tư vấn trong quá trình này, kĩ năng lãnh đạo giúp bạn phát triển một danh sách những hành động thay thế để gải quyết vấn đề mà bạn được giao. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến của người khác trong việc thêm vào những biện pháp thay thế và giành thời gian để thảo luận kết quả của những biện pháp thay thế này, điều này cũng cần đến khả năng hợp tác của bạn.
7) Quyết định: Thường thì bước này có liên quan tới vài người khác nhau do đó một lần nữa kĩ năng giao tiếp là rất quan trọng. Hãy dùng kĩ năng giao tiếp của bạn để thể hiện những chọn lựa. Khả năng hợp tác và lãnh đạo cũng rất quan trọng khi làm việc với tất cả những ai có liên quan tới việc ra quyết định về việc sẽ làm gì.
8) Hành động: Đây là bước mà thành quả của những bước trên được thể hiện. Kĩ năng giao tiếp rất quan trọng trong việc cho mọi người biết quyết định và những gì được mong chờ ở họ. Kĩ năng hợp tác và lãnh đạo cũng rất quan trọng trong việc hướng dẫn mọi người chấp thuận quyết định và những hành động mà họ phải thực hiện. Có thể bạn sẽ phải dùng đến tính linh hoạt và sáng tạo nếu như có một vài người phản đối quyết định cũng như những việc họ phải làm.
9) Đánh giá: Bước này nhìn lại toàn bộ vấn đề và xem xét lại những gì đã diễn ra, bài học nào được biết và những gì có thể làm khác đi nếu như ở hoàn cảnh tương tự trong tương lai. Việc đánh giá cũng có thể xảy ra trong quá trình giống như một điểm quan trọng trong một dự án lớn. Bước này đòi hỏi phải có khả năng lãnh đạo khiến mọi người noi theo. Nếu như một vấn đề đủ quan trọng để tốn thời gian và sức lực để giải quyết, nó có đủ quan trọng để học hỏi không ? Bước này chuẩn bị thời gian để tổ chức, sắp xếp hoặc bố trí bất kì loại tài liệu nào. Nó cũng tạo ra cơ hội để sử dụng tất cả những gì đã được học theo một xu hướng tích cực cho tương lai.
10) Hoàn thành: Bước này là sự kết thúc chính thức cho một dự án. Trong những dự án lớn, đây có thể là sự giao nộp bản báo cáo quyết định cho khách hàng, việc này đòi hỏi có kĩ năng giao tiếp. Trong những tình huống khác thì bước quyết định là sự thừa nhận rằng mọi thứ đã hoàn thành và mọi người có thể chuyển sang những hoạt động khác đòi hỏi kĩ năng lãnh đạo.
Chúng tôi đã chọn lựa 10 bước trên trong chương 10 “Tư vấn khách hàng quen thuộc của bạn” ở cuốn sách: “Hoàn thành mọi việc ngay cả khi bạn không chịu trách nhiệm”, một cuốn sách cung cấp rất nhiều thông tin. Tác giả đã lưu ý rằng : “Khi bạn tư vấn người khác hãy đi vào, giúp đỡ họ rồi đi ra”.
Sử dụng tư vấn như là một phần trong phong cách quản lí của bạn
Tư vấn những người phải báo cáo với bạn có thể là một khái niệm xa lạ nhưng quá trình và kết quả là giống nhau. Một người nào đó nhờ bạn giúp đỡ, bạn đi thu thập thông tin, hoạt động để tìm ra các biện pháp, đi đến quyết định, thực hiện các hoạt động và tiếp tục một số vấn đề khác.
Một phong cách quản lí “tư vấn” rất khác với phong cách quản lí “chỉ huy và ra lệnh” nơi mà một người nào đó ra lệnh và mọi người đơn giản được mong chờ là hãy làm theo. Sự hợp tác tích cực, có lợi ích cao không cần sử dụng đến phong cách quản lí chuyên quyền độc đoán chỉ biết chỉ huy và ra lệnh bởi vì nó không có tác động với những người có giáo dục, tự nhận thức mình – những người mong muốn được tham dự nhiều hơn trong môi trường làm việc của mình.
Rất nhiều nhà quản lí đã từng học hỏi hoặc làm việc cho những ông chủ chỉ biết chỉ huy và ra lệnh do đó họ cần phải học cách linh động hơn và sử dụng nhiều kĩ năng khác nhau để đạt được những gì mà họ muốn. Kĩ năng tư vấn sẽ có hiệu quả nhất khi có được sự ủng hộ từ mọi người. Trong quản lí, đặc biệt là trong môi trường hợp tác đầy áp lực như hiện nay thì có người để bạn có thể tin tưởng và có người tin bạn là rất yếu tố quan trọng để bạn tiến xa hơn trong sự nghiệp của mình.
Giành được uy tín khi hợp tác với người khác cần phải linh động, giao tiếp tốt, thể hiện khả năng sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề và khả năng lãnh đạo sẽ giúp bạn rất nhiều. Hãy so sánh điều này với các nhà quản lí chỉ biết ra lệnh, không biết lắng nghe mà luôn cho rằng họ biết câu trả lời chính xác và không muốn hợp tác với người khác. Ai trong số hai kiểu người trên có khả năng giành được hầu hết sự ủng hộ khi có sự thăng tiến?
Theo Tầm Nhìn