Hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài: Sẽ mở rộng phạm vi áp dụng

Đây là kết quả sau 20 tháng triển khai thí điểm thực hiện hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài theo Quyết định 05/2012/QĐ-TTg. Con số này cho thấy, đây là một chính sách phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh cho hàng Việt.

Sau 20 tháng triển khai thực hiện hoàn thuế GTGT cho khách du lịch nước ngoài, hiện đã có 4 quầy hoàn thuế và 2 quầy kiểm tra hàng hóa tại cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài và sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất; Hiện có 4 ngân hàng tham gia thí điểm hoàn thuế: Vietcombank, Maritimebank, Viettinbank, BIDV. Có 69 DN tham gia bán hàng hoàn thuế GTGT với 268 điểm cửa hàng.

Lợi ích thiết thực

Hoàn thuế GTGT đối với khách nước ngoài khi xuất cảnh là thông lệ của nhiều nước trên thế giới và đã được họ triển khai tương đối lâu. Tại Việt Nam, thời gian đầu triển khai thí điểm thực hiện theo Quyết định 05/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tại 2 điểm hoàn thuế trong 5 tháng đầu (từ tháng 7-2012 đến 12-2012), số lượng khách đến hoàn thuế còn ít, bình quân chỉ có 310 khách/tháng, nhưng con số này đã tăng dần trong năm 2013, bình quân có khoảng 494 khách/tháng. Tính đến tháng 12- 2013 đã có hơn 7.400 lượt người nước ngoài được hoàn thuế với tổng trị giá hàng hóa được hoàn thuế là 315,669 tỷ đồng, tổng số tiền thuế GTGT đã hoàn là 27,179 tỷ đồng.

Đặc biệt, từ đầu năm 2014 trở lại đây, số lượng người nước ngoài đến làm thủ tục hoàn thuế tại các điểm hoàn thuế có sự gia tăng đáng kể. Đặc biệt, khu vực sân bay quốc tế Nội Bài, số lượng người hoàn thuế trong 2 tháng đầu năm 2014 nhiều hơn số lượng người được hoàn thuế trong thời gian 5 tháng đầu triển khai.

Tương ứng với đó, số lượng khách nước ngoài được hoàn thuế và số tiền thuế đã hoàn cho người nước ngoài cũng tăng lên; số tiền dịch vụ các ngân hàng thương mại được hưởng cũng tăng lên, tuy có sự chênh lệch giữa khu vực Hà Nội và TP.HCM

Một điểm dễ nhận thấy là quy trình, thủ tục thực hiện rất đơn giản. Khách du lịch mua hàng ở các cửa hàng nội địa, khi làm thủ tục xuất cảnh, cơ quan Hải quan sẽ kiểm tra hàng hóa và thực hiện tính số thuế được hoàn. Số tiền thuế được hoàn bằng tiền Việt Nam, được thực hiện bởi các ngân hàng thương mại làm đại lý cho việc hoàn thuế. Quy trình hiện nay theo đánh giá của các đơn vị thực hiện, cơ bản đã phù hợp với quy trình chung của các nước đang thực hiện.

Đúng như mục tiêu của chương trình, qua thời gian triển khai, du khách quốc tế đánh giá cao lợi ích mà chính sách này đem lại cho họ. Điều này đã tạo một tâm lý thoải mái cho khách du lịch, giúp họ tiết kiệm được chi phí mua hàng, đồng thời còn khuyến khích họ tiêu thụ nhiều hàng hóa do Việt Nam sản xuất…

Các du khách nước ngoài cho rằng, việc thực hiện hoàn thuế GTGT cho người nước ngoài đã góp phần tăng tính cạnh tranh hàng hóa tại nước sở tại, tăng lượng khách du lịch, thúc đẩy XK hàng hoá của Việt Nam ra nước ngoài, quảng bá văn hoá dân tộc. Qua đó khẳng định thêm chính sách pháp luật thuế của Việt Nam ngày càng “hội nhập” với thế giới.

Việc hoàn thuế GTGT cho người nước ngoài đến nay tuy đã đạt được một số kết quả khả quan nhưng theo đánh giá vẫn còn một số tồn tại và vướng mắc, nổi cộm là công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin.

Nếu trong năm 2013, Việt Nam đón khoảng 7,572 triệu lượt khách du lịch, thế nhưng số trường hợp khách nước ngoài được hoàn thuế còn quá ít so với tổng lượng khách tiềm năng. Phần lớn khách nước ngoài chỉ biết đến chương trình sau khi đã đến Việt Nam, do đó mục đích thí điểm hoàn thuế GTGT để thu hút khách du lịch đến với Việt Nam chưa đạt được mục tiêu như mong muốn.

Không chỉ có người nước ngoài mà cả các DN trong nước cũng chưa có đầy đủ thông tin về chương trình, dẫn đến số lượng DN đăng ký tham gia chương trình còn hạn chế.

Trong thời gian qua, một số trường hợp hành khách người nước ngoài xuất cảnh xuất trình hóa đơn đề nghị hoàn thuế nhưng không đủ điều kiện giải quyết do các nguyên nhân chủ yếu, như: một số DN phát hành hóa đơn bán hàng không nằm trong danh sách DN được công nhận bán hàng thí điểm, mẫu hóa đơn khách xuất trình không phải hóa đơn kiêm tờ khai hoàn thuế theo quy định tại Thông tư 58/2012/TT-BTC.

Vướng mắc trên một phần do khách chưa nắm rõ quy định, nhưng một số cửa hàng xuất phát từ lợi nhuận, chỉ cần bán được hàng, nên mặc dù không nằm trong danh sách bán hàng thí điểm hoàn thuế GTGT vẫn hướng dẫn khách đem hóa đơn (thậm chí hóa đơn tài chính) ra sân bay để hoàn thuế. Chính vì thế, khi không được hoàn thuế khách có phản ứng tiêu cực, gây ảnh hưởng xấu đến mục đích của chương trình hoàn thuế GTGT, đến uy tín của DN trong nước và hình ảnh Việt Nam.

Ngoài ra vẫn còn những vướng mắc về phần mềm quản lý, phần mềm tính thuế, cảnh báo các trường hợp chưa đủ yêu cầu hoàn thuế theo quy định… Hiện mỗi quầy thực hiện thủ tục hoàn thuế GTGT đều có bố trí từ 1 đến 2 công chức trực 24/24 giờ, làm việc theo ca. Tuy nhiên, về lâu dài khi lượng khách hàng tăng lên nhanh thì vấn đề nhân sự cũng cần sớm tháo gỡ.

Vì vậy, bài toán đặt ra để tháo gỡ những vướng mắc này khi chính thức mở rộng chương trình này cũng đã được Tổng cục Hải quan tính đến. Đó là, sẽ mở rộng phạm vi áp dụng hoàn thuế cho người nước ngoài tại các cảng biển quốc tế và sân bay quốc tế, khuyến khích tất cả các ngân hàng thương mại tham gia hoàn thuế và cũng không giới hạn DN tham gia bán hàng hoàn thuế… Những thay đổi này sẽ được Tổng cục Hải quan sửa đổi trong Thông tư thay thế Thông tư 58/2012/TT-BTC.

Mở rộng phạm vi hoàn thuế GTGT là cần thiết Đồng thuận với việc thay đổi các quy định về việc hoàn thuế GTGT cho người nước ngoài, Hải quan các tỉnh thành phố đều cho rằng, việc mở rộng phạm vi và đối tượng hoàn thuế là cần thiết. Mặt khác, việc mở rộng này còn nhằm thúc đẩy, khuyến khích người nước ngoài tăng chi tiêu mua hàng tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, quảng bá hàng hóa của Việt Nam, đẩy mạnh sản xuất hàng hóa trong nước. Tuy nhiên, mỗi loại hình cửa khẩu có những đặc điểm khác nhau, vì thế cần có quy định cụ thể và có biện pháp quản lý việc hoàn thuế tại các cửa khẩu cảng biển quốc tế. Về đối tượng được hoàn thuế GTGT, Cục Hải quan TP.HCM cho rằng, cần xem xét lại đối tượng: “người Việt Nam định cư ở nước ngoài là mang theo hộ chiếu hoặc giấy tờ nhập cảnh do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp”. Bởi trường hợp là quốc gia có cấp “thẻ xanh” cho người nhập cư chưa cấp hộ chiếu thì có được coi là đối tượng người Việt Nam định cư ở nước ngoài hay không? Từ cơ sở này, Hải quan TP.HCM đề nghị giữ nguyên quy định: “người nước ngoài, người Việt Nam định cư tại nước ngoài là người có hộ chiếu mang theo không phải là hộ chiếu do các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cấp”.